Tuyên truyền, phổ biến pháp luật tỉnh Lai Châu
Thứ bảy, 21/12/2024, 20:38
Một số kết quả nổi bật qua 10 năm thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Lai Châu
Qua 10 năm thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở, hoạt động hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Lai Châu đã đi vào nề nếp, thống nhất, hiệu quả và tiếp tục khẳng định được vị trí, vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. Chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở ngày càng nhận thức đầy đủ hơn về vị trí, vai trò tầm quan trọng của công tác hòa giải ở cơ sở. Từ đó, quan tâm hơn trong lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn, tổ chức, thực hiện.
Sau khi Luật hòa giải ở cơ sở được Quốc hội khóa XIII thông qua ngày 20/6/2013, Bộ trưởng Bộ Tư pháp đã có Quyết định số 2611/QĐ-BTP ngày 04/11/2013 phê duyệt Kế hoạch triển khai thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở, trên cơ sở đó Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 01/KH-UBND ngày 02/01/2014 (Kế hoạch số 01/KH-UBND) về triển khai Luật hòa giải ở cơ sở. Hằng năm, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở; xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật trong đó chỉ đạo Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố đẩy mạnh công tác hòa giải ở cơ sở và trực tiếp ban hành văn bản hướng dẫn việc triển khai thực hiện.
Sở Tư pháp với vai trò là cơ quan tham mưu giúp việc cho UBND tỉnh trong thực hiện chức năng quản lý hoạt động hòa giải ở cơ sở đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn công tác hòa giải ở cơ sở [1].
Trên cơ sở Kế hoạch số 01/KH-UBND, 08/08 huyện, thành phố đều xây dựng Kế hoạch triển khai thi hành Luật hòa giải ở cơ sở, đồng thời chỉ đạo UBND cấp xã đưa vào tổ chức thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở (viết tắt là Luật). Căn cứ vào văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, các văn bản hướng dẫn của Sở Tư pháp và Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, các địa phương cũng ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn[2].
Với chức năng là cơ quan tham mưu cho Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hàng năm Sở Tư pháp chủ động phối hợp với Báo Lai Châu, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Cổng Thông tin điện tử tỉnh; các sở, ban ngành, đoàn thể, Hội đồng phối hợp các huyện, thị xã, thành phố trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung; chỉ đạo, hướng dẫn Phòng Tư pháp các huyện, thị xã, thành phố căn cứ vào đặc điểm địa phương xây dựng kế hoạch tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, trong đó chú trọng tuyên truyền Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật cho các cơ quan, đơn vị địa phương mình.
Công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành đã được thực hiện cụ thể như sau:
- Thông qua Hội nghị triển khai, các lớp tập huấn
Công tác tuyên truyền, phổ biến Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành trên địa bàn tỉnh được thực hiện thông qua nhiều hình thức đa dạng, phong phú như: Hội nghị triển khai Luật; các hội nghị, các lớp tập huấn, bồi dưỡng, cung cấp tài liệu, các tin bài qua hệ thống phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống loa truyền thanh ở cơ sở… kết quả cụ thể như sau:
Thực hiện Kế hoạch số 01/KH-UBND, Sở Tư pháp đã tổ chức Hội nghị triển khai Luật hòa giải ở cơ sở năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành cho các công chức tư pháp cấp huyện, cấp xã.
Ở cấp huyện, Phòng Tư pháp cũng tham mưu cho UBND cùng cấp tổ chức hội nghị triển khai Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành cho đại diện lãnh đạo UBND cấp xã, các phòng chuyên môn, đoàn thể cấp huyện, cấp xã; báo cáo viên pháp luật cấp huyện; trưởng thôn, bản, tổ dân phố, trưởng ban công tác mặt trận; hòa giải viên, tuyên truyền viên và cán bộ, Nhân dân trên địa bàn.
Trong 10 năm toàn tỉnh đã tổ chức được 93 hội nghị, lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật về hòa giải cho 3.420 lượt hòa giải viên. Tổ chức được tuyên truyền pháp luật về hòa giải được 6.102 cuộc cho 275.400 lượt người.
- Tuyên truyền, phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng
Trong 10 năm, Sở Tư pháp đã phối hợp các cơ quan thông tin đại chúng như Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh, Báo Lai Châu thực hiện tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hòa giải ở cơ sở với trên 40 tin, bài
Bên cạnh đó, Cổng Thông tin điện tử của tỉnh; Trang thông tin điện tử của Sở Tư pháp; Ủy ban MTTQ và các đoàn thể; UBND các huyện, thành phố đã đăng tải các tin, bài, tài liệu nghiệp vụ, Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành cho cán bộ và nhân dân và hòa giải viên trên địa bàn nghiên cứu[3].
- Thông qua tổ chức Hội thi
Ngày 21/4/2016 Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 712/KH-UBND về tổ chức Hội thi Hòa giải viên giỏi tỉnh Lai Châu năm 2016. Kết thúc Hội thi, Ban tổ chức đã trao 01 giải nhất, 02 giải nhì, 05 giải ba và 8 giải khuyến khích. Đặc biệt, Ban Tổ chức đã trao 04 giải chuyên đề cho 04 đội, gồm: đội thi có phần thi giới thiệu hay nhất; đội thi có phần thi lý thuyết tốt nhất; đội thi có phần xử lý tình huống tốt nhất và đội dự thi có phần tiểu phẩm hay nhất. Hội thi đã tạo điều kiện để các Hòa giải viên ở cơ sở có cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao kiến thức pháp luật, nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở, đồng thời biểu dương và tôn vinh những điển hình xuất sắc trong công tác hòa giải ở cơ sở; góp phần thực hiện có hiệu quả Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đặc biệt qua Hội thi đã phổ biến một số lĩnh vực pháp luật có liên quan trực tiếp tới Nhân dân như: Luật hôn nhân và gia đình; Luật phòng, chống bạo lực gia đình; Luật bảo vệ môi trường; Bộ luật dân sư ..., từ đó góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trên địa bàn tỉnh.
- Biên soạn, cung cấp tài liệu
Công tác biên soạn, cung cấp tài liệu phục vụ công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn luôn được chú trọng. Theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh, hàng năm các Tủ sách pháp luật xã, phường, thị trấn đều bổ sung đầu sách trong đó có Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành. Trong 10 năm Sở Tư pháp đã biên soạn và phát hành trên 2.700 cuốn Sổ tay hòa giải ở cơ sở, cung cấp trên 270.000 tờ gấp pháp luật cấp phát cho các Tổ hòa giải ở cơ sở và người dân trên địa bàn tỉnh. 30 số Bản tin tư pháp, mỗi số 300 cuốn cho Tủ sách pháp luật cấp xã trong đó có tin, bài, văn bản pháp luật về hòa giải; biên soạn, phát hành và đăng tải 948 sách Tìm hiểu pháp luật trên Trang thông tin điện tử tổng hợp phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh để thuận tiện cho các tổ chức, cá nhân tra cứu …
Ủy ban nhân dân cấp huyện đã biên soạn, cấp phát hàng nghìn tờ gấp, tài liệu, sách pháp luật về hòa giải[4] cấp miễn phí cho Tổ hòa giải và hòa giải viên ở cơ sở trên địa bàn.
Nhìn chung, công tác tuyên truyền, phổ biến Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành trên địa bàn tỉnh được thực hiện thường xuyên, liên tục bằng nhiều các hình thức đa dạng, phong phú, qua đó góp phần đưa việc triển khai, thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở đạt được nhiều kết quả.
Công tác kiểm tra, tự kiểm tra, thống kê số liệu về tổ chức và hoạt động hòa giải ở cơ sở được thực hiện thường xuyên. Nội dung kiểm tra tập trung vào công tác củng cố, kiện toàn các Tổ hòa giải, cách thức giải quyết các vụ việc, việc lưu trữ hồ sơ vụ việc hòa giải, chứng từ chi cho hoạt động hòa giải và giải quyết các vụ việc hòa giải theo quy định của pháp luật.
Thông qua hoạt động kiểm tra để nắm bắt tình hình và tổ chức hoạt động hòa giải ở cơ sở, những hạn chế, tồn tại trong công tác hòa giải để kịp thời chỉ đạo, đề xuất giải pháp khắc phục, từng bước nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở. Tỉnh đã thành lập Đoàn kiểm tra giám sát công tác thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở tại cấp huyện và một số xã, phường, thị trấn. Qua đó kịp thời nhắc nhở, hướng dẫn Tổ hòa giải thực hiện tốt hơn công tác hòa giải.
- Để triển khai thực hiện có hiệu quả Luật Hòa giải ở cơ sở, Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu đã giao Sở Tư pháp phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh hướng dẫn việc rà soát, củng cố, kiện toàn, nhiều Tổ hòa giải mới được thành lập, hoạt động hòa giải ở cơ sở đi vào nề nếp và ngày càng hiệu quả hơn.
- Nhận thức được tầm quan trọng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật và hòa giải ở cơ sở, Huyện ủy, UBND các huyện, thành phố đã quan tâm xây dựng, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức cấp huyện, cấp xã được giao nhiệm vụ quản lý Nhà nước về hòa giải ở cơ sở, đến nay đã cơ bản đủ về số lượng. Công tác quản lý nhà nước về hòa giải trên địa bàn tỉnh được giao cho Sở Tư pháp tham mưu chỉ đạo. Đội ngũ quản lý nhà nước về hoà giải ở cơ sở luôn được quan tâm củng cố. Toàn tỉnh hiện có 116 công chức trực tiếp thực hiện công tác quản lý nhà nước về hòa giải ở cơ sở, trong đó, lãnh đạo Sở Tư pháp phân công 01 đồng chí Giám đốc phụ trách trực tiếp chỉ đạo công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở và chuẩn tiếp cận pháp luật; 01 công chức Phòng phổ biến, giáo dục pháp luật phụ trách theo dõi công tác hòa giải; 8 công chức Phòng Tư pháp cấp huyện; 106 công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã giúp UBND cùng cấp thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về hòa giải ở cơ sở.
Đội ngũ công chức được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước về hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh về cơ bản được đào tạo bài bản, 100% công chức thực hiện nhiệm vụ được giao quản lý nhà nước về công tác hòa giải ở cơ sở có trình có trình độ chuyên môn về pháp luật.
- Về kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở:
Để đảm bảo việc chi cho công tác hòa giải ở cơ sở, Sở Tư pháp đã phối hợp với Sở Tài Chính tham mưu cho UBND tỉnh đã trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 118/2014/NQ-HĐND ngày 10/12/2014 quy định cụ thể một số mức chi có tính chất đặc thù thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở và công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Đồng thời UBND tỉnh ban hành Quyết định số 01/2015/QĐ-UBND ngày 19/01/2015 của UBND tỉnh Lai Châu quy định về chi cho một số hoạt động có tính chất đặc thù thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở và công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Lai Châu.
Trong 10 năm, tổng kinh phí chi cho công tác hòa giải trên địa bàn tỉnh là: 7.778.434.000 đồng (Bẩy tỷ bẩy trăm bẩy mươi tám triệu bốn trăm ba mươi bốn nghìn đồng) , trong đó: Chi thù lao cho hòa giải viên (vụ việc/tổ): 1.484.897.000 đồng; Chi hỗ trợ hoạt động của Tổ hòa giải: 6.293.537.000 đồng; Chi tập huấn, cung cấp tài liệu, nâng cao năng lực cho hòa giải viên: 104.745.000 đồng.
Nhìn chung, các huyện, thành phố; xã, phường, thị trấn đã quan tâm, bố trí kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở. Tuy nhiên, có địa phương còn chưa quan tâm, chưa thực hiện chi cho hoạt động hòa giải ở cơ sở; Việc chi công tác hòa giải ở cơ sở chưa được vào danh mục chi riêng theo phân bổ ngân sách ở cấp xã, vì vậy tùy thuộc ngân sách từng địa phương mà UBND cấp xã bố trí kinh phí cho công tác hòa giải khác nhau.
Thực hiện Nghị quyết liên tịch số 01/2014/NQLT/CP-UBTWMTTQVN
ngày 08/11/2014, trong 10 năm qua Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh và các tổ
chức chính trị xã hội đã phối hợp với cơ quan Tư pháp trong thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở, phối hợp quán triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc, công tác hòa giải ở cơ sở trong cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân; phát huy sức mạnh tổng hợp của nhân dân tham gia các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, nâng cao nhận thức trong cả hệ thống chính trị; tuyên truyền nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, hội viên về vai trò, vị trí, ý nghĩa quan trọng của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác hòa giải ở cơ sở; khuyến khích, động viên các cơ quan nhà nước, tổ chức đoàn thể, cộng đồng dân cư tham gia vào công tác hòa giải ở cơ sở. Gắn hoạt động hòa giải với các phong trào: “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”... kịp thời nắm bắt các vụ việc có thể phát sinh, từ đó có những phản ánh, kiến nghị đến cấp ủy, các cơ quan chức năng kịp thời giải quyết đồng thời với thực hiện hòa giải ở cơ sở.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện và cấp xã cùng các tổ chức chính trị - xã hội phối hợp với cơ quan tư pháp củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của các tổ hòa giải; tập trung giám sát, phát hiện, kiến nghị; thực hiện tốt Quy chế dân chủ cơ sở, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường tiếp xúc với nhân dân, thường xuyên làm tốt việc tiếp công dân để lắng nghe, tiếp thu ý kiến, kiến nghị của nhân dân làm cơ sở cho công tác hòa giải. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về hòa giải cơ sở; giới thiệu nhân sự vào tổ hòa giải cơ sở, tham gia công tác tuyển chọn hòa giải viên cơ sở; đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tham gia công tác hòa giải cơ sở; vận động nhân dân xây dựng nội dung thực hiện pháp luật về hòa giải ở cơ sở theo quy ước; bồi dưỡng đội ngũ hòa giải viên cơ sở, trang bị cho đội ngũ hòa giải viên về các nguyên tắc, quy trình thực hiện hòa giải ở cơ sở và vận dụng sáng tạo vào thực tế những kỹ năng như: tiếp cận đối tượng để nắm bắt thông tin về vụ việc hòa giải và nhu cầu lợi ích của các bên; xem xét, xác minh vụ việc; chuẩn bị tổ chức, điều hành, kiểm soát buổi hòa giải; giải thích, thuyết phục, hướng dẫn các bên tự thỏa thuận dàn xếp mâu thuẫn, tranh chấp; ghi chép, lập văn bản hòa giải...
- Toàn tỉnh Lai Châu hiện có tổng số 957 tổ hòa giải ở cơ sở với 5.215 hòa giải viên, cụ thể tại các huyện, thành phố như sau:
+ Thành phố Lai Châu: 72 tổ, 323 hòa giải viên.
+ Huyện Tam Đường: 126 tổ, 686 hòa giải viên.
+ Huyện Tân Uyên: 93 tổ, 467 hòa giải viên.
+ Huyện Than Uyên: 131 tổ, 709 hòa giải viên.
+ Huyện Phong Thổ: 171 tổ, 958 hòa giải viên.
+ Huyện Sìn Hồ: 185 tổ, 1.047 hòa giải viên.
+ Huyện Nậm Nhùn: 69 tổ, 375 hòa giải viên.
+ Huyện Mường Tè: 110, tổ 650 hòa giải viên.
- Số lượng tổ viên bình quân trên một tổ hòa giải là 3 - 7 người và bình quân mỗi xã, phường, thị trấn có trên 7 tổ hòa giải ở cơ sở. Quy trình bổ nhiệm hòa giải viên được thực hiện theo đúng quy định tại Điều 8 Luật Hòa giải ở cơ sở. Nhìn chung, các hòa giải viên đều hoạt động nhiệt tình, trách nhiệm không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp, dân tộc, tôn giáo đã vượt qua nhiều khó khăn trong cuộc sống để tham gia tích cực và hiệu quả vào việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật, giáo dục ý thức tôn trọng pháp luật và đạo đức xã hội cho người dân ở cơ sở.
Từ năm 2014 đến tháng 6/2023, các hòa giải viên trên địa bàn tỉnh đã tiến hành hòa giải 10.146 vụ, hòa giải thành 8.949 vụ, đạt tỷ lệ 88.2%. Lĩnh vực hòa giải chủ yếu về dân sự, đất đai, hôn nhân và gia đình, mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ trong cộng đồng dân cư. Cụ thể:
+ Thành phố Lai Châu: 351 vụ việc, 288 vụ việc hòa giải thành (82%).
+ Huyện Tam Đường: 1062 vụ việc, 846 vụ việc hòa giải thành (89.9%).
+ Huyện Tân Uyên: 340 vụ việc, 319 vụ việc hòa giải thành (93.8%).
+ Huyện Than Uyên: 954 vụ việc, 815 vụ việc hòa giải thành (85.4%).
+ Huyện Phong Thổ: 3059 vụ việc, 2750 vụ việc hòa giải thành (79.7%).
+ Huyện Sìn Hồ: 3556 vụ việc, 3165 vụ việc hòa giải thành (89%).
+ Huyện Nậm Nhùn: 313 vụ việc, 313 vụ việc hòa giải thành (100%).
+ Huyện Mường Tè: 511 vụ việc, 453 vụ việc hòa giải thành (89.9%).
Hoạt động hòa giải ở cơ sở đã góp phần tích cực trong việc hạn chế đơn thư khiếu nại, tố cáo tràn lan, vượt cấp, kéo dài. Các vụ mâu thuẫn, xích mích cần hòa giải chủ yếu liên quan về lĩnh vực đất đai; mâu thuẫn, xích mích giữa các thành viên trong gia đình do khác nhau về quan niệm sống, lối sống; mâu thuẫn giữa các cá nhân trong quan hệ xóm giềng; tranh chấp về quyền, lợi ích phát sinh trong dân sự, quan hệ hôn nhân gia đình. Không có vụ tranh chấp tài sản có giá trị lớn. Mỗi vụ việc xảy ra ở cơ sở khi được hòa giải giải quyết kịp thời, không phát triển thành mâu thuẫn, tranh chấp lớn, việc đơn giản không trở nên phức tạp, không gây âm ỉ, bức xúc trong dư luận và cộng đồng dân cư, từ đó các mâu thuẫn, tranh chấp, vướng mắc pháp luật được giải quyết triệt để, ngăn ngừa phát sinh tội phạm, giữ gìn tình đoàn kết trong nội bộ nhân dân, ổn định trật tự an toàn xã hội. Điều này góp phần tiết kiệm được thời gian, công sức, tiền bạc của chính các bên tranh chấp, cũng như của các cơ quan nhà nước như chính quyền địa phương, cơ quan tư pháp.
Đối với các vụ việc vượt quá quyền hạn đã hướng dẫn các đối tượng đề nghị cơ quan chức năng giải quyết. Tuy nhiên, các vụ việc tranh chấp khó giải quyết nhất là vấn đề về đất đai, đây là một trong những vụ việc phức tạp đòi hỏi các hòa giải viên phải có kinh nghiệm, hiểu biết sâu rộng, cũng như sự quan tâm, phối hợp của các cấp, các ngành cùng tham gia giải quyết.
Có thế nói việc triển khai, thi hành Luật hòa giải ở cơ sở năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã đánh dấu một bước phát triển mới quan trọng trong công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh, đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn khi mà các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật trong đời sống của cộng đồng dân cư ngày càng phức tạp về nội dung mâu thuẫn, tranh chấp.
Việc thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở trên địa bàn đã tác động tích cực đến đời sống xã hội, tạo cơ sở pháp lý toàn diện, đầy đủ và vững chắc cho hoạt động hòa giải ở cơ sở đi vào nề nếp, thống nhất và hiệu quả, qua đó khẳng định vị trí và vai trò quan trọng của công tác hòa giải ở cơ sở trong đời sống xã hội.
Từ khi Luật hòa giải ở cơ sở năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành được ban hành đã tạo điều kiện cho hoạt động quản lý nhà nước về hòa giải đi vào nề nếp và đạt hiệu quả, góp phần kiện toàn, phát triển công tác hòa giải cơ sở nói riêng, phòng ngừa, hạn chế vi phạm pháp luật, tội phạm, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội nói chung.
Nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, tổ chức, đoàn thể về vai trò, vị trí của công tác hòa giải ở cơ sở đã được nâng lên, đặc biệt là sự chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan tư pháp địa phương, sự phối hợp của các tổ chức chính trị - xã hội, nhất là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, sự nhiệt tình, sáng tạo của các hòa giải viên nên phần lớn các tổ hòa giải đều hoạt động có hiệu quả. Một số địa phương đã quan tâm, bố trí nguồn kinh phí nhất định phục vụ công tác hòa giải ở cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động hòa giải ở cơ sở nên đã khích lệ, động viên các hòa giải viên thực hiện hòa giải, phát huy tinh thần trách nhiệm vì cộng đồng.
Trong 10 năm qua, cùng với sự vận động, phát triển của xã hội, các mâu thuẫn và tranh chấp trong nhân dân ngày càng gia tăng theo chiều hướng phức tạp. Được sự quan tâm của các cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là sự chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan tư pháp địa phương, sự phối hợp của các tổ chức chính trị - xã hội, sự nhiệt tình, sáng tạo của các hòa giải viên nên hàng ngàn mâu thuẫn, tranh chấp, xích mích trong nhân dân trên địa bàn tỉnh được các hòa giải viên kịp thời phát hiện và tiến hành hòa giải, góp phần giải quyết tận gốc các mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ; giữ gìn, củng cố tình đoàn kết trong nội bộ nhân dân; góp phần không nhỏ vào việc giữ gìn bình yên thôn xóm và giảm thiểu số vụ, việc không phải đưa ra giải quyết tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền và Tòa án, tiết kiệm được công sức, tiền bạc của nhân dân.
Bên cạnh nhưng kết quả đạt được, công tác quản lý nhà nước về công tác hòa giải cơ sở ở một số địa phương chưa đạt được kết quả cao. Một số công chức Tư pháp - Hộ tịch xã, phường, thị trấn chưa dành nhiều thời gian cho công tác hòa giải cơ sở; việc tham mưu thực hiện nhiệm vụ quản lý, chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức và hoạt động hòa giải ở cơ sở, tập huấn pháp luật, nghiệp vụ cho hòa giải viên chưa chủ động, kịp thời.
Việc bầu, công nhận hòa giải viên ở một số nơi còn mang tính hình thức, chiếu lệ.
Trình độ hiểu biết pháp luật của đội ngũ hòa giải viên cơ sở nhìn chung còn chưa đồng đều và hạn chế. Theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Luật hòa giải ở cơ sở, thì một trong các điều kiện cần và đủ để được bầu làm hòa giải viên là “có hiểu biết pháp luật”. Tuy nhiên, thực tế việc am hiểu về kiến thức pháp luật và năng lực tổ chức thực hiện công tác hòa giải của đội ngũ hòa giải viên nhiều nơi còn hạn chế. Việc vận động, thuyết phục đội ngũ luật sư, luật gia, người đang và đã từng là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, chấp hành viên, thẩm tra viên trong cơ quan tiến hành tố tụng, cán bộ, công chức, viên chức có đủ tiêu chuẩn đang thường trú ở cơ sở tham gia làm hòa giải viên hoặc tham gia vào vụ việc hòa giải trên địa bàn còn thấp.
Một số địa phương phương chưa quan tâm bố trí kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở; chưa quyết liệt tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 118/2014/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh.
Việc thực hiện công tác biểu dương, khen thưởng trong công tác hòa giải ở cơ sở vẫn chưa được thực hiện, do vậy chưa động viên, khuyến khích kịp thời các hòa giải viên.
2. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế
2.1. Nguyên nhân chủ quan
Đội ngũ những người quản lý công tác hòa giải ở cơ sở ở một số địa phương chưa thực sự chủ động, chưa làm tốt vai trò tham mưu giúp UBND cùng cấp trong quản lý công tác hòa giải ở địa phương. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên của Mặt trận ở một số nơi chưa nhận thức rõ vai trò, vị trí nòng cốt của mình trong công tác hòa giải, nên chưa tham gia tích cực, chủ động vào củng cố, kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động hòa giải ở địa phương.
Nhận thức của một số hòa giải viên và người dân về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của công tác hòa giải còn hạn chế, do vậy chưa thực sự nhiệt tình cho công tác hòa giải và thiếu sự tin tưởng và hợp tác vào công tác hòa giải.
Một số hòa giải viên còn thiếu phương pháp, kỹ năng về hòa giải và kiến thức pháp luật.
2.2. Nguyên nhân khách quan
Do tác động mặt trái của nền kinh tế thị trường, các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật thuộc phạm vi hòa giải trong Nhân dân đang gia tăng, cả về số lượng và tính chất phức tạp của vụ việc. Các mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ Nhân dân, nhất là tranh chấp trong lĩnh vực đất đai ngày càng phức tạp hơn.
Nguồn ngân sách nhà nước ở các huyện, đặc biệt là ở cấp xã còn khó khăn nên việc bố trí kinh phí cho công tác hòa giải chưa nhiều. Công tác huy động nguồn xã hội hóa công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn.
2.3. Nguyên nhân từ các quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Một số quy định của Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa thực sự phù hợp với, khó thực hiện (như quy định về ngân sách Trung ương hỗ trợ cho các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách) hay chưa có cơ chế chính sách tốt để huy động người dân nhất là người có uy tín, trình độ, am hiểu kiến thức pháp luật tham gia hòa giải.
III. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ VÀ GIẢI PHÁP
1. Đề xuất, kiến nghị
1.1. Về hoàn thiện các quy định của pháp luật
- Đề nghị Bộ Tư pháp tham mưu, trình Chính phủ đề nghị Quốc hội sửa đổi một số nội dung quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013, như khoản 2, Điều 24 (các bên có thể thỏa thuận lập biên bản hòa giải...) thành: Dù tiến hành hòa giải thành hoặc không thành thì đều phải lập biên bản, vì đây cũng là văn bản làm căn cứ cho các bên thực hiện; quy định cụ thể thời hạn tiến hành hòa giải và giới hạn số lần hòa giải không thành tối đa cho mỗi vụ việc nhằm tạo thuận lợi để các bên giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn; sửa đổi khoản 1 Điều 6 “ngân sách trung ương chi bổ sung cho các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách để hỗ trợ kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở” cho phù hợp với quy định tại Khoản 4 Điều 9 Luật Ngân sách nhà nước năm 2015: “Nhiệm vụ chi thuộc ngân sách cấp nào do ngân sách cấp đó bảo đảm” để áp dụng thống nhất các quy định pháp luật hiện hành.
- Tiếp tục hoàn thiện thể chế về hòa giải ở cơ sở nhằm tạo hành lang pháp
lý đầy đủ cho công tác hòa giải ở cơ sở, ví dụ: theo Điều 7 Nghị định số
15/2014/NĐ-CP ngày 27/02/2014 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở: “Trong trường hợp chưa xác định được vụ việc có thuộc phạm vi hòa giải ở cơ sở hay không, thì hòa giải viên đề nghị công chức tư pháp - hộ tịch hướng dẫn”. Tuy nhiên, Luật lại chưa quy định trách nhiệm hỗ trợ của cán bộ, công chức và các cơ quan khi hòa giải viên muốn tìm hiểu thông tin liên quan để giải quyết vụ việc. Do đó, cần thiết có quy định về vấn đề này để hỗ trợ hòa giải viên trong quá trình tìm hiểu, thực hiện hòa giải vụ việc được thuận lợi, thành công; đồng thời quy định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc hỗ trợ cho hòa giải viên khi thực hiện nhiệm vụ hòa giải ở cơ sở.
- Đề xuất cơ quan có thẩm quyền xem xét đưa tiêu chí chất lượng hòa giải (tỷ lệ hòa giải thành) là một trong các tiêu chí đánh giá chất lượng chính quyền và đoàn thể hằng năm ở cơ sở; nghiên cứu gắn kết công tác hòa giải ở cơ sở với hoạt động của luật sư, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý với hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo để kịp thời giải tỏa các vướng mắc, mâu thuẫn tranh chấp, xung đột tại địa bàn dân cư; khuyến khích huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia vào công tác hòa giải ở cơ sở nhất là đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác pháp luật đã nghỉ hưu, người có uy tín, kinh nghiệm xã hội tham gia công tác hòa giải ở cơ sở
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả triển khai thi hành Luật Hoà giải ở cơ sở trong thời gian tới tỉnh Lai Châu tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
- Tiếp tục bố trí đầy đủ kinh phí cho công tác hòa giải, cho hoạt động của tổ hòa giải và hòa giải viên; thường xuyên củng cố, kiện toàn tổ hòa giải sau khi sáp nhập thôn, tổ nhân dân, khu phố nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động hòa giải ở cơ sở; động viên, khuyến khích và tạo điều kiện cho thành viên, hội viên Mặt trận tham gia tích cực vào các hoạt động hòa giải ở cơ sở.
- Thường xuyên quan tâm, tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng hòa giải, cập nhật kiến thức pháp luật cho đội ngũ hòa giải viên, cung cấp tài liệu cho hòa giải viên.
- Để công tác hòa giải ở cơ sở tiếp tục phát huy hiệu quả, đúng tổ chức, vị trí, vai trò và nhiệm vụ mà Luật Hòa giải ở cơ sở đã quy định cần có sự quan tâm hơn nữa của cả hệ thống chính trị trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Trước hết phải có sự quan tâm, lãnh đạo trực tiếp của các cấp ủy đảng, chính quyền và sự phối hợp chặt chẽ của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể các cấp. Phát huy vai trò chủ động tham mưu của phòng Tư pháp và công chức Tư pháp hộ tịch các xã, phường, thị trấn trong quản lý Nhà nước về công tác hòa giải ở cơ sở.
- Đội ngũ làm công tác hòa giải ở các tổ hòa giải cần phát huy hơn nữa tinh thần trách nhiệm, tâm huyết vì sự bình yên của từng gia đình, cộng đồng dân cư và sự ổn định, phát triển của xã hội.
- Bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở để họ giải quyết các vấn đề phát sinh tại cơ sở một cách kịp thời, tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm. Việc tổ chức bồi dưỡng kiến thức có thể tổ chức định kỳ mỗi năm ít nhất một lần hoặc tổ chức theo chuyên đề, để cập nhập kịp thời những văn bản pháp luật mới vừa được thông qua, các văn bản pháp luật này liên quan chặt chẽ đến đời sống nhân dân địa phương. Nội dung tập huấn nên xây dựng mềm dẻo, linh hoạt và phù hợp với đặc thù công tác hòa giải ở từng địa phương.
- Tiếp tục củng cố, kiện toàn nâng cao chất lượng tổ hòa giải và hòa giải viên thông qua việc rà soát số lượng, chất lượng đội ngũ hòa giải viên; bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kiến thức xã hội, kỹ năng hòa giải; tạo điều kiện cho hòa giải viên giao lưu, học hỏi kinh nghiệm, kỹ năng hòa giải.
- Thực hiện nghiêm túc chế độ thông tin, báo cáo tình hình hoạt động hòa giải để nắm bắt kết quả hoạt động và kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong công tác hòa giải; tổng kết và khen thưởng, nhân rộng mô hình, điển hình đối với công tác hòa giải ở cơ sở.
Sở Tư pháp với vai trò là cơ quan tham mưu giúp việc cho UBND tỉnh trong thực hiện chức năng quản lý hoạt động hòa giải ở cơ sở đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn công tác hòa giải ở cơ sở [1].
Trên cơ sở Kế hoạch số 01/KH-UBND, 08/08 huyện, thành phố đều xây dựng Kế hoạch triển khai thi hành Luật hòa giải ở cơ sở, đồng thời chỉ đạo UBND cấp xã đưa vào tổ chức thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở (viết tắt là Luật). Căn cứ vào văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh, các văn bản hướng dẫn của Sở Tư pháp và Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, các địa phương cũng ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn[2].
Với chức năng là cơ quan tham mưu cho Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hàng năm Sở Tư pháp chủ động phối hợp với Báo Lai Châu, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Cổng Thông tin điện tử tỉnh; các sở, ban ngành, đoàn thể, Hội đồng phối hợp các huyện, thị xã, thành phố trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung; chỉ đạo, hướng dẫn Phòng Tư pháp các huyện, thị xã, thành phố căn cứ vào đặc điểm địa phương xây dựng kế hoạch tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, trong đó chú trọng tuyên truyền Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản quy định chi tiết thi hành Luật cho các cơ quan, đơn vị địa phương mình.
Công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành đã được thực hiện cụ thể như sau:
- Thông qua Hội nghị triển khai, các lớp tập huấn
Công tác tuyên truyền, phổ biến Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành trên địa bàn tỉnh được thực hiện thông qua nhiều hình thức đa dạng, phong phú như: Hội nghị triển khai Luật; các hội nghị, các lớp tập huấn, bồi dưỡng, cung cấp tài liệu, các tin bài qua hệ thống phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống loa truyền thanh ở cơ sở… kết quả cụ thể như sau:
Thực hiện Kế hoạch số 01/KH-UBND, Sở Tư pháp đã tổ chức Hội nghị triển khai Luật hòa giải ở cơ sở năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành cho các công chức tư pháp cấp huyện, cấp xã.
Ở cấp huyện, Phòng Tư pháp cũng tham mưu cho UBND cùng cấp tổ chức hội nghị triển khai Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành cho đại diện lãnh đạo UBND cấp xã, các phòng chuyên môn, đoàn thể cấp huyện, cấp xã; báo cáo viên pháp luật cấp huyện; trưởng thôn, bản, tổ dân phố, trưởng ban công tác mặt trận; hòa giải viên, tuyên truyền viên và cán bộ, Nhân dân trên địa bàn.
Trong 10 năm toàn tỉnh đã tổ chức được 93 hội nghị, lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật về hòa giải cho 3.420 lượt hòa giải viên. Tổ chức được tuyên truyền pháp luật về hòa giải được 6.102 cuộc cho 275.400 lượt người.
- Tuyên truyền, phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng
Trong 10 năm, Sở Tư pháp đã phối hợp các cơ quan thông tin đại chúng như Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh, Báo Lai Châu thực hiện tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hòa giải ở cơ sở với trên 40 tin, bài
Bên cạnh đó, Cổng Thông tin điện tử của tỉnh; Trang thông tin điện tử của Sở Tư pháp; Ủy ban MTTQ và các đoàn thể; UBND các huyện, thành phố đã đăng tải các tin, bài, tài liệu nghiệp vụ, Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành cho cán bộ và nhân dân và hòa giải viên trên địa bàn nghiên cứu[3].
- Thông qua tổ chức Hội thi
Ngày 21/4/2016 Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 712/KH-UBND về tổ chức Hội thi Hòa giải viên giỏi tỉnh Lai Châu năm 2016. Kết thúc Hội thi, Ban tổ chức đã trao 01 giải nhất, 02 giải nhì, 05 giải ba và 8 giải khuyến khích. Đặc biệt, Ban Tổ chức đã trao 04 giải chuyên đề cho 04 đội, gồm: đội thi có phần thi giới thiệu hay nhất; đội thi có phần thi lý thuyết tốt nhất; đội thi có phần xử lý tình huống tốt nhất và đội dự thi có phần tiểu phẩm hay nhất. Hội thi đã tạo điều kiện để các Hòa giải viên ở cơ sở có cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, nâng cao kiến thức pháp luật, nghiệp vụ hòa giải ở cơ sở, đồng thời biểu dương và tôn vinh những điển hình xuất sắc trong công tác hòa giải ở cơ sở; góp phần thực hiện có hiệu quả Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành. Đặc biệt qua Hội thi đã phổ biến một số lĩnh vực pháp luật có liên quan trực tiếp tới Nhân dân như: Luật hôn nhân và gia đình; Luật phòng, chống bạo lực gia đình; Luật bảo vệ môi trường; Bộ luật dân sư ..., từ đó góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân trên địa bàn tỉnh.
- Biên soạn, cung cấp tài liệu
Công tác biên soạn, cung cấp tài liệu phục vụ công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn luôn được chú trọng. Theo sự chỉ đạo của UBND tỉnh, hàng năm các Tủ sách pháp luật xã, phường, thị trấn đều bổ sung đầu sách trong đó có Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành. Trong 10 năm Sở Tư pháp đã biên soạn và phát hành trên 2.700 cuốn Sổ tay hòa giải ở cơ sở, cung cấp trên 270.000 tờ gấp pháp luật cấp phát cho các Tổ hòa giải ở cơ sở và người dân trên địa bàn tỉnh. 30 số Bản tin tư pháp, mỗi số 300 cuốn cho Tủ sách pháp luật cấp xã trong đó có tin, bài, văn bản pháp luật về hòa giải; biên soạn, phát hành và đăng tải 948 sách Tìm hiểu pháp luật trên Trang thông tin điện tử tổng hợp phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh để thuận tiện cho các tổ chức, cá nhân tra cứu …
Ủy ban nhân dân cấp huyện đã biên soạn, cấp phát hàng nghìn tờ gấp, tài liệu, sách pháp luật về hòa giải[4] cấp miễn phí cho Tổ hòa giải và hòa giải viên ở cơ sở trên địa bàn.
Nhìn chung, công tác tuyên truyền, phổ biến Luật hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành trên địa bàn tỉnh được thực hiện thường xuyên, liên tục bằng nhiều các hình thức đa dạng, phong phú, qua đó góp phần đưa việc triển khai, thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở đạt được nhiều kết quả.
Công tác kiểm tra, tự kiểm tra, thống kê số liệu về tổ chức và hoạt động hòa giải ở cơ sở được thực hiện thường xuyên. Nội dung kiểm tra tập trung vào công tác củng cố, kiện toàn các Tổ hòa giải, cách thức giải quyết các vụ việc, việc lưu trữ hồ sơ vụ việc hòa giải, chứng từ chi cho hoạt động hòa giải và giải quyết các vụ việc hòa giải theo quy định của pháp luật.
Thông qua hoạt động kiểm tra để nắm bắt tình hình và tổ chức hoạt động hòa giải ở cơ sở, những hạn chế, tồn tại trong công tác hòa giải để kịp thời chỉ đạo, đề xuất giải pháp khắc phục, từng bước nâng cao hiệu quả công tác hòa giải ở cơ sở. Tỉnh đã thành lập Đoàn kiểm tra giám sát công tác thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở tại cấp huyện và một số xã, phường, thị trấn. Qua đó kịp thời nhắc nhở, hướng dẫn Tổ hòa giải thực hiện tốt hơn công tác hòa giải.
- Để triển khai thực hiện có hiệu quả Luật Hòa giải ở cơ sở, Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu đã giao Sở Tư pháp phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh hướng dẫn việc rà soát, củng cố, kiện toàn, nhiều Tổ hòa giải mới được thành lập, hoạt động hòa giải ở cơ sở đi vào nề nếp và ngày càng hiệu quả hơn.
- Nhận thức được tầm quan trọng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật và hòa giải ở cơ sở, Huyện ủy, UBND các huyện, thành phố đã quan tâm xây dựng, kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức cấp huyện, cấp xã được giao nhiệm vụ quản lý Nhà nước về hòa giải ở cơ sở, đến nay đã cơ bản đủ về số lượng. Công tác quản lý nhà nước về hòa giải trên địa bàn tỉnh được giao cho Sở Tư pháp tham mưu chỉ đạo. Đội ngũ quản lý nhà nước về hoà giải ở cơ sở luôn được quan tâm củng cố. Toàn tỉnh hiện có 116 công chức trực tiếp thực hiện công tác quản lý nhà nước về hòa giải ở cơ sở, trong đó, lãnh đạo Sở Tư pháp phân công 01 đồng chí Giám đốc phụ trách trực tiếp chỉ đạo công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở và chuẩn tiếp cận pháp luật; 01 công chức Phòng phổ biến, giáo dục pháp luật phụ trách theo dõi công tác hòa giải; 8 công chức Phòng Tư pháp cấp huyện; 106 công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã giúp UBND cùng cấp thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước về hòa giải ở cơ sở.
Đội ngũ công chức được giao nhiệm vụ quản lý nhà nước về hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh về cơ bản được đào tạo bài bản, 100% công chức thực hiện nhiệm vụ được giao quản lý nhà nước về công tác hòa giải ở cơ sở có trình có trình độ chuyên môn về pháp luật.
- Về kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở:
Để đảm bảo việc chi cho công tác hòa giải ở cơ sở, Sở Tư pháp đã phối hợp với Sở Tài Chính tham mưu cho UBND tỉnh đã trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 118/2014/NQ-HĐND ngày 10/12/2014 quy định cụ thể một số mức chi có tính chất đặc thù thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở và công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Lai Châu. Đồng thời UBND tỉnh ban hành Quyết định số 01/2015/QĐ-UBND ngày 19/01/2015 của UBND tỉnh Lai Châu quy định về chi cho một số hoạt động có tính chất đặc thù thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, chuẩn tiếp cận pháp luật của người dân tại cơ sở và công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Lai Châu.
Trong 10 năm, tổng kinh phí chi cho công tác hòa giải trên địa bàn tỉnh là: 7.778.434.000 đồng (Bẩy tỷ bẩy trăm bẩy mươi tám triệu bốn trăm ba mươi bốn nghìn đồng) , trong đó: Chi thù lao cho hòa giải viên (vụ việc/tổ): 1.484.897.000 đồng; Chi hỗ trợ hoạt động của Tổ hòa giải: 6.293.537.000 đồng; Chi tập huấn, cung cấp tài liệu, nâng cao năng lực cho hòa giải viên: 104.745.000 đồng.
Nhìn chung, các huyện, thành phố; xã, phường, thị trấn đã quan tâm, bố trí kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở. Tuy nhiên, có địa phương còn chưa quan tâm, chưa thực hiện chi cho hoạt động hòa giải ở cơ sở; Việc chi công tác hòa giải ở cơ sở chưa được vào danh mục chi riêng theo phân bổ ngân sách ở cấp xã, vì vậy tùy thuộc ngân sách từng địa phương mà UBND cấp xã bố trí kinh phí cho công tác hòa giải khác nhau.
Thực hiện Nghị quyết liên tịch số 01/2014/NQLT/CP-UBTWMTTQVN
ngày 08/11/2014, trong 10 năm qua Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh và các tổ
chức chính trị xã hội đã phối hợp với cơ quan Tư pháp trong thực hiện Luật Hòa giải ở cơ sở, phối hợp quán triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc, công tác hòa giải ở cơ sở trong cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân; phát huy sức mạnh tổng hợp của nhân dân tham gia các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, nâng cao nhận thức trong cả hệ thống chính trị; tuyên truyền nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên, hội viên về vai trò, vị trí, ý nghĩa quan trọng của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác hòa giải ở cơ sở; khuyến khích, động viên các cơ quan nhà nước, tổ chức đoàn thể, cộng đồng dân cư tham gia vào công tác hòa giải ở cơ sở. Gắn hoạt động hòa giải với các phong trào: “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”... kịp thời nắm bắt các vụ việc có thể phát sinh, từ đó có những phản ánh, kiến nghị đến cấp ủy, các cơ quan chức năng kịp thời giải quyết đồng thời với thực hiện hòa giải ở cơ sở.
Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp huyện và cấp xã cùng các tổ chức chính trị - xã hội phối hợp với cơ quan tư pháp củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của các tổ hòa giải; tập trung giám sát, phát hiện, kiến nghị; thực hiện tốt Quy chế dân chủ cơ sở, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; tăng cường tiếp xúc với nhân dân, thường xuyên làm tốt việc tiếp công dân để lắng nghe, tiếp thu ý kiến, kiến nghị của nhân dân làm cơ sở cho công tác hòa giải. Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về hòa giải cơ sở; giới thiệu nhân sự vào tổ hòa giải cơ sở, tham gia công tác tuyển chọn hòa giải viên cơ sở; đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ tham gia công tác hòa giải cơ sở; vận động nhân dân xây dựng nội dung thực hiện pháp luật về hòa giải ở cơ sở theo quy ước; bồi dưỡng đội ngũ hòa giải viên cơ sở, trang bị cho đội ngũ hòa giải viên về các nguyên tắc, quy trình thực hiện hòa giải ở cơ sở và vận dụng sáng tạo vào thực tế những kỹ năng như: tiếp cận đối tượng để nắm bắt thông tin về vụ việc hòa giải và nhu cầu lợi ích của các bên; xem xét, xác minh vụ việc; chuẩn bị tổ chức, điều hành, kiểm soát buổi hòa giải; giải thích, thuyết phục, hướng dẫn các bên tự thỏa thuận dàn xếp mâu thuẫn, tranh chấp; ghi chép, lập văn bản hòa giải...
- Toàn tỉnh Lai Châu hiện có tổng số 957 tổ hòa giải ở cơ sở với 5.215 hòa giải viên, cụ thể tại các huyện, thành phố như sau:
+ Thành phố Lai Châu: 72 tổ, 323 hòa giải viên.
+ Huyện Tam Đường: 126 tổ, 686 hòa giải viên.
+ Huyện Tân Uyên: 93 tổ, 467 hòa giải viên.
+ Huyện Than Uyên: 131 tổ, 709 hòa giải viên.
+ Huyện Phong Thổ: 171 tổ, 958 hòa giải viên.
+ Huyện Sìn Hồ: 185 tổ, 1.047 hòa giải viên.
+ Huyện Nậm Nhùn: 69 tổ, 375 hòa giải viên.
+ Huyện Mường Tè: 110, tổ 650 hòa giải viên.
- Số lượng tổ viên bình quân trên một tổ hòa giải là 3 - 7 người và bình quân mỗi xã, phường, thị trấn có trên 7 tổ hòa giải ở cơ sở. Quy trình bổ nhiệm hòa giải viên được thực hiện theo đúng quy định tại Điều 8 Luật Hòa giải ở cơ sở. Nhìn chung, các hòa giải viên đều hoạt động nhiệt tình, trách nhiệm không phân biệt tuổi tác, nghề nghiệp, dân tộc, tôn giáo đã vượt qua nhiều khó khăn trong cuộc sống để tham gia tích cực và hiệu quả vào việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật, giáo dục ý thức tôn trọng pháp luật và đạo đức xã hội cho người dân ở cơ sở.
Từ năm 2014 đến tháng 6/2023, các hòa giải viên trên địa bàn tỉnh đã tiến hành hòa giải 10.146 vụ, hòa giải thành 8.949 vụ, đạt tỷ lệ 88.2%. Lĩnh vực hòa giải chủ yếu về dân sự, đất đai, hôn nhân và gia đình, mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ trong cộng đồng dân cư. Cụ thể:
+ Thành phố Lai Châu: 351 vụ việc, 288 vụ việc hòa giải thành (82%).
+ Huyện Tam Đường: 1062 vụ việc, 846 vụ việc hòa giải thành (89.9%).
+ Huyện Tân Uyên: 340 vụ việc, 319 vụ việc hòa giải thành (93.8%).
+ Huyện Than Uyên: 954 vụ việc, 815 vụ việc hòa giải thành (85.4%).
+ Huyện Phong Thổ: 3059 vụ việc, 2750 vụ việc hòa giải thành (79.7%).
+ Huyện Sìn Hồ: 3556 vụ việc, 3165 vụ việc hòa giải thành (89%).
+ Huyện Nậm Nhùn: 313 vụ việc, 313 vụ việc hòa giải thành (100%).
+ Huyện Mường Tè: 511 vụ việc, 453 vụ việc hòa giải thành (89.9%).
Hoạt động hòa giải ở cơ sở đã góp phần tích cực trong việc hạn chế đơn thư khiếu nại, tố cáo tràn lan, vượt cấp, kéo dài. Các vụ mâu thuẫn, xích mích cần hòa giải chủ yếu liên quan về lĩnh vực đất đai; mâu thuẫn, xích mích giữa các thành viên trong gia đình do khác nhau về quan niệm sống, lối sống; mâu thuẫn giữa các cá nhân trong quan hệ xóm giềng; tranh chấp về quyền, lợi ích phát sinh trong dân sự, quan hệ hôn nhân gia đình. Không có vụ tranh chấp tài sản có giá trị lớn. Mỗi vụ việc xảy ra ở cơ sở khi được hòa giải giải quyết kịp thời, không phát triển thành mâu thuẫn, tranh chấp lớn, việc đơn giản không trở nên phức tạp, không gây âm ỉ, bức xúc trong dư luận và cộng đồng dân cư, từ đó các mâu thuẫn, tranh chấp, vướng mắc pháp luật được giải quyết triệt để, ngăn ngừa phát sinh tội phạm, giữ gìn tình đoàn kết trong nội bộ nhân dân, ổn định trật tự an toàn xã hội. Điều này góp phần tiết kiệm được thời gian, công sức, tiền bạc của chính các bên tranh chấp, cũng như của các cơ quan nhà nước như chính quyền địa phương, cơ quan tư pháp.
Đối với các vụ việc vượt quá quyền hạn đã hướng dẫn các đối tượng đề nghị cơ quan chức năng giải quyết. Tuy nhiên, các vụ việc tranh chấp khó giải quyết nhất là vấn đề về đất đai, đây là một trong những vụ việc phức tạp đòi hỏi các hòa giải viên phải có kinh nghiệm, hiểu biết sâu rộng, cũng như sự quan tâm, phối hợp của các cấp, các ngành cùng tham gia giải quyết.
Có thế nói việc triển khai, thi hành Luật hòa giải ở cơ sở năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành đã đánh dấu một bước phát triển mới quan trọng trong công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn tỉnh, đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn khi mà các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật trong đời sống của cộng đồng dân cư ngày càng phức tạp về nội dung mâu thuẫn, tranh chấp.
Việc thực hiện Luật hòa giải ở cơ sở trên địa bàn đã tác động tích cực đến đời sống xã hội, tạo cơ sở pháp lý toàn diện, đầy đủ và vững chắc cho hoạt động hòa giải ở cơ sở đi vào nề nếp, thống nhất và hiệu quả, qua đó khẳng định vị trí và vai trò quan trọng của công tác hòa giải ở cơ sở trong đời sống xã hội.
Từ khi Luật hòa giải ở cơ sở năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành được ban hành đã tạo điều kiện cho hoạt động quản lý nhà nước về hòa giải đi vào nề nếp và đạt hiệu quả, góp phần kiện toàn, phát triển công tác hòa giải cơ sở nói riêng, phòng ngừa, hạn chế vi phạm pháp luật, tội phạm, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội nói chung.
Nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị, tổ chức, đoàn thể về vai trò, vị trí của công tác hòa giải ở cơ sở đã được nâng lên, đặc biệt là sự chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan tư pháp địa phương, sự phối hợp của các tổ chức chính trị - xã hội, nhất là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, sự nhiệt tình, sáng tạo của các hòa giải viên nên phần lớn các tổ hòa giải đều hoạt động có hiệu quả. Một số địa phương đã quan tâm, bố trí nguồn kinh phí nhất định phục vụ công tác hòa giải ở cơ sở, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động hòa giải ở cơ sở nên đã khích lệ, động viên các hòa giải viên thực hiện hòa giải, phát huy tinh thần trách nhiệm vì cộng đồng.
Trong 10 năm qua, cùng với sự vận động, phát triển của xã hội, các mâu thuẫn và tranh chấp trong nhân dân ngày càng gia tăng theo chiều hướng phức tạp. Được sự quan tâm của các cấp ủy, chính quyền, đặc biệt là sự chỉ đạo, hướng dẫn của cơ quan tư pháp địa phương, sự phối hợp của các tổ chức chính trị - xã hội, sự nhiệt tình, sáng tạo của các hòa giải viên nên hàng ngàn mâu thuẫn, tranh chấp, xích mích trong nhân dân trên địa bàn tỉnh được các hòa giải viên kịp thời phát hiện và tiến hành hòa giải, góp phần giải quyết tận gốc các mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ; giữ gìn, củng cố tình đoàn kết trong nội bộ nhân dân; góp phần không nhỏ vào việc giữ gìn bình yên thôn xóm và giảm thiểu số vụ, việc không phải đưa ra giải quyết tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền và Tòa án, tiết kiệm được công sức, tiền bạc của nhân dân.
Bên cạnh nhưng kết quả đạt được, công tác quản lý nhà nước về công tác hòa giải cơ sở ở một số địa phương chưa đạt được kết quả cao. Một số công chức Tư pháp - Hộ tịch xã, phường, thị trấn chưa dành nhiều thời gian cho công tác hòa giải cơ sở; việc tham mưu thực hiện nhiệm vụ quản lý, chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức và hoạt động hòa giải ở cơ sở, tập huấn pháp luật, nghiệp vụ cho hòa giải viên chưa chủ động, kịp thời.
Việc bầu, công nhận hòa giải viên ở một số nơi còn mang tính hình thức, chiếu lệ.
Trình độ hiểu biết pháp luật của đội ngũ hòa giải viên cơ sở nhìn chung còn chưa đồng đều và hạn chế. Theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Luật hòa giải ở cơ sở, thì một trong các điều kiện cần và đủ để được bầu làm hòa giải viên là “có hiểu biết pháp luật”. Tuy nhiên, thực tế việc am hiểu về kiến thức pháp luật và năng lực tổ chức thực hiện công tác hòa giải của đội ngũ hòa giải viên nhiều nơi còn hạn chế. Việc vận động, thuyết phục đội ngũ luật sư, luật gia, người đang và đã từng là thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, chấp hành viên, thẩm tra viên trong cơ quan tiến hành tố tụng, cán bộ, công chức, viên chức có đủ tiêu chuẩn đang thường trú ở cơ sở tham gia làm hòa giải viên hoặc tham gia vào vụ việc hòa giải trên địa bàn còn thấp.
Một số địa phương phương chưa quan tâm bố trí kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở; chưa quyết liệt tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 118/2014/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân tỉnh.
Việc thực hiện công tác biểu dương, khen thưởng trong công tác hòa giải ở cơ sở vẫn chưa được thực hiện, do vậy chưa động viên, khuyến khích kịp thời các hòa giải viên.
2. Nguyên nhân của tồn tại, hạn chế
2.1. Nguyên nhân chủ quan
Đội ngũ những người quản lý công tác hòa giải ở cơ sở ở một số địa phương chưa thực sự chủ động, chưa làm tốt vai trò tham mưu giúp UBND cùng cấp trong quản lý công tác hòa giải ở địa phương. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên của Mặt trận ở một số nơi chưa nhận thức rõ vai trò, vị trí nòng cốt của mình trong công tác hòa giải, nên chưa tham gia tích cực, chủ động vào củng cố, kiện toàn tổ chức, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động hòa giải ở địa phương.
Nhận thức của một số hòa giải viên và người dân về vị trí, vai trò và nhiệm vụ của công tác hòa giải còn hạn chế, do vậy chưa thực sự nhiệt tình cho công tác hòa giải và thiếu sự tin tưởng và hợp tác vào công tác hòa giải.
Một số hòa giải viên còn thiếu phương pháp, kỹ năng về hòa giải và kiến thức pháp luật.
2.2. Nguyên nhân khách quan
Do tác động mặt trái của nền kinh tế thị trường, các mâu thuẫn, tranh chấp, vi phạm pháp luật thuộc phạm vi hòa giải trong Nhân dân đang gia tăng, cả về số lượng và tính chất phức tạp của vụ việc. Các mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ Nhân dân, nhất là tranh chấp trong lĩnh vực đất đai ngày càng phức tạp hơn.
Nguồn ngân sách nhà nước ở các huyện, đặc biệt là ở cấp xã còn khó khăn nên việc bố trí kinh phí cho công tác hòa giải chưa nhiều. Công tác huy động nguồn xã hội hóa công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn.
2.3. Nguyên nhân từ các quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở và các văn bản hướng dẫn thi hành.
Một số quy định của Luật và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa thực sự phù hợp với, khó thực hiện (như quy định về ngân sách Trung ương hỗ trợ cho các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách) hay chưa có cơ chế chính sách tốt để huy động người dân nhất là người có uy tín, trình độ, am hiểu kiến thức pháp luật tham gia hòa giải.
III. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ VÀ GIẢI PHÁP
1. Đề xuất, kiến nghị
1.1. Về hoàn thiện các quy định của pháp luật
- Đề nghị Bộ Tư pháp tham mưu, trình Chính phủ đề nghị Quốc hội sửa đổi một số nội dung quy định của Luật Hòa giải ở cơ sở năm 2013, như khoản 2, Điều 24 (các bên có thể thỏa thuận lập biên bản hòa giải...) thành: Dù tiến hành hòa giải thành hoặc không thành thì đều phải lập biên bản, vì đây cũng là văn bản làm căn cứ cho các bên thực hiện; quy định cụ thể thời hạn tiến hành hòa giải và giới hạn số lần hòa giải không thành tối đa cho mỗi vụ việc nhằm tạo thuận lợi để các bên giải quyết các tranh chấp, mâu thuẫn; sửa đổi khoản 1 Điều 6 “ngân sách trung ương chi bổ sung cho các địa phương chưa tự cân đối được ngân sách để hỗ trợ kinh phí cho công tác hòa giải ở cơ sở” cho phù hợp với quy định tại Khoản 4 Điều 9 Luật Ngân sách nhà nước năm 2015: “Nhiệm vụ chi thuộc ngân sách cấp nào do ngân sách cấp đó bảo đảm” để áp dụng thống nhất các quy định pháp luật hiện hành.
- Tiếp tục hoàn thiện thể chế về hòa giải ở cơ sở nhằm tạo hành lang pháp
lý đầy đủ cho công tác hòa giải ở cơ sở, ví dụ: theo Điều 7 Nghị định số
15/2014/NĐ-CP ngày 27/02/2014 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hòa giải ở cơ sở: “Trong trường hợp chưa xác định được vụ việc có thuộc phạm vi hòa giải ở cơ sở hay không, thì hòa giải viên đề nghị công chức tư pháp - hộ tịch hướng dẫn”. Tuy nhiên, Luật lại chưa quy định trách nhiệm hỗ trợ của cán bộ, công chức và các cơ quan khi hòa giải viên muốn tìm hiểu thông tin liên quan để giải quyết vụ việc. Do đó, cần thiết có quy định về vấn đề này để hỗ trợ hòa giải viên trong quá trình tìm hiểu, thực hiện hòa giải vụ việc được thuận lợi, thành công; đồng thời quy định rõ trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc hỗ trợ cho hòa giải viên khi thực hiện nhiệm vụ hòa giải ở cơ sở.
- Đề xuất cơ quan có thẩm quyền xem xét đưa tiêu chí chất lượng hòa giải (tỷ lệ hòa giải thành) là một trong các tiêu chí đánh giá chất lượng chính quyền và đoàn thể hằng năm ở cơ sở; nghiên cứu gắn kết công tác hòa giải ở cơ sở với hoạt động của luật sư, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý với hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo để kịp thời giải tỏa các vướng mắc, mâu thuẫn tranh chấp, xung đột tại địa bàn dân cư; khuyến khích huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia vào công tác hòa giải ở cơ sở nhất là đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác pháp luật đã nghỉ hưu, người có uy tín, kinh nghiệm xã hội tham gia công tác hòa giải ở cơ sở
Để tiếp tục nâng cao hiệu quả triển khai thi hành Luật Hoà giải ở cơ sở trong thời gian tới tỉnh Lai Châu tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
- Tiếp tục bố trí đầy đủ kinh phí cho công tác hòa giải, cho hoạt động của tổ hòa giải và hòa giải viên; thường xuyên củng cố, kiện toàn tổ hòa giải sau khi sáp nhập thôn, tổ nhân dân, khu phố nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động hòa giải ở cơ sở; động viên, khuyến khích và tạo điều kiện cho thành viên, hội viên Mặt trận tham gia tích cực vào các hoạt động hòa giải ở cơ sở.
- Thường xuyên quan tâm, tổ chức bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng hòa giải, cập nhật kiến thức pháp luật cho đội ngũ hòa giải viên, cung cấp tài liệu cho hòa giải viên.
- Để công tác hòa giải ở cơ sở tiếp tục phát huy hiệu quả, đúng tổ chức, vị trí, vai trò và nhiệm vụ mà Luật Hòa giải ở cơ sở đã quy định cần có sự quan tâm hơn nữa của cả hệ thống chính trị trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành. Trước hết phải có sự quan tâm, lãnh đạo trực tiếp của các cấp ủy đảng, chính quyền và sự phối hợp chặt chẽ của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, đoàn thể các cấp. Phát huy vai trò chủ động tham mưu của phòng Tư pháp và công chức Tư pháp hộ tịch các xã, phường, thị trấn trong quản lý Nhà nước về công tác hòa giải ở cơ sở.
- Đội ngũ làm công tác hòa giải ở các tổ hòa giải cần phát huy hơn nữa tinh thần trách nhiệm, tâm huyết vì sự bình yên của từng gia đình, cộng đồng dân cư và sự ổn định, phát triển của xã hội.
- Bồi dưỡng kiến thức cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở để họ giải quyết các vấn đề phát sinh tại cơ sở một cách kịp thời, tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm. Việc tổ chức bồi dưỡng kiến thức có thể tổ chức định kỳ mỗi năm ít nhất một lần hoặc tổ chức theo chuyên đề, để cập nhập kịp thời những văn bản pháp luật mới vừa được thông qua, các văn bản pháp luật này liên quan chặt chẽ đến đời sống nhân dân địa phương. Nội dung tập huấn nên xây dựng mềm dẻo, linh hoạt và phù hợp với đặc thù công tác hòa giải ở từng địa phương.
- Tiếp tục củng cố, kiện toàn nâng cao chất lượng tổ hòa giải và hòa giải viên thông qua việc rà soát số lượng, chất lượng đội ngũ hòa giải viên; bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kiến thức xã hội, kỹ năng hòa giải; tạo điều kiện cho hòa giải viên giao lưu, học hỏi kinh nghiệm, kỹ năng hòa giải.
- Thực hiện nghiêm túc chế độ thông tin, báo cáo tình hình hoạt động hòa giải để nắm bắt kết quả hoạt động và kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong công tác hòa giải; tổng kết và khen thưởng, nhân rộng mô hình, điển hình đối với công tác hòa giải ở cơ sở.
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
- Đang truy cập51
- Hôm nay10,188
- Tháng hiện tại214,750
- Tháng trước474,973
- Tổng lượt truy cập7,642,543
